KDE ve GNOME

GNOME: Masaüstü ortamı

KDE ve GNOME arasındaki farklar

Türkiye'de en çok kullanılan iki farklı Linux dağıtımı -Pardus ve Ubuntu- farklı varsayılan masaüstü ortamları kullanmaktadır. Pardus KDE, Ubuntu ise GNOME masaüstü ortamı ile gelmektedir.

Ama bu masaüstü ortamlarından hangisi bizim için daha iyi, hangisi daha hızlı, hangisinin kullanımı kolay veya hangisi ihtiyaçlarımızı daha çok karşılayabiliyor? Bu yazımızda KDE (K Desktop Environment) ve GNOME (GNU Network Object Model Environment) masaüstü ortamlarını anlatıp farklarından bahsedeceğiz. Öncelikle bu iki farklı masaüstü ortamının nasıl ortaya çıktığına göz atalım.

1990'ların ortalarında Linux ve diğer UNIX benzeri işletim sistemlerinin masaüstü seçenekleri kullanılabilirlik açısından oldukça yetersizdi. Kullanıcılar bu yetersizlik nedeniyle bazı pencere yöneticilerini tercih ediyorlardı. Bu durumun farkında olan Almanya'nın Eberhard Karls Üniversitesi'ndeki Mattias Ettrich isminde bir öğrenci K (K harfinin, başlarda Kool sözcüğünün kısaltması olması düşünülmesine rağmen, kısa süre içinde herhangi bir anlam ifade etmemesine karar verildi.) Desktop Environment (K Masaüstü Ortamı) üzerinde çalışmaya başladı. Amacı birden çok uygulamaya aynı anda bakılabilen ve kullanımı kolay olan bir masaüstü ortamı geliştirmekti.

KDE kısa zaman içinde geliştiricilerin ilgisini çekti; fakat KDE'nin Trolltech tescilli ve özgür yazılım olmayan Qt araç takımını (Qt, birden çok platformu destekleyen bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirme araç takımıdır.) kullanması kullanıcılar arasında anlaşmazlığa neden oldu. Bunun üzerine 1997 yılında GNU Project özgür masaüstü yazılımı geliştirmeye karar verdi ve uygulamalarını GNU General Public License (GPL) altında lisanslayan GNU Network Object Model Environment (GNOME), KDE'nin en büyük rakibi haline geldi. Bu farklı lisanslar kısa zamanda iki farklı masaüstü ortamının destekçileri arasında gerilime neden oldu.

Başlarda KDE'nin kullanım kolaylığı ve içerdiği uygulamalar GNOME'a göre çok daha iyiydi; fakat zamanla GNOME da KDE gibi yaygınlaşmaya başladı. Trolltech, eleştiriler üzerine Qt araç takımını Q Public License (QPL) lisansı ile yayınladı; fakat Özgür Yazılım Vakfı bu lisansı kabul etmedi ve anlaşmazlık 2000 yılında Qt araç takımının QPL/GPL ortak lisansı ile yayınlanmasına kadar devam etti. Bu ortak lisansın yayınlanmasının ardından KDE ve GNOME arasındaki rekabetin şiddeti azalmaya başladı.

GNOME projesi iki seçenek sunmaktadır. Bunlar, GNOME masaüstü ortamı, yani son kullanıcı için masaüstü seçeneklerini mümkün kılan arabirim ve geliştirme yapmaya yönelik ve masaüstüne entegre sağlama nitelikli bir çatı (framework) olmak üzere iki temel seçenektir.

Amaçları: bedava (özgürlük gibi) bir masaüstü ortamı üretmek.

Neden Gnome?

Eğer işinizde maliyetleri düşürmek ve güvenilirliği arttırmak istiyorsanız Gnome sizin açık tercihiniz olacaktır. Gnome’un verimli lisanslama modeli sayesinde yüksek lisans paraları ödemek ve lisansları takip etmek için büyük harcamalar yapmak zorunda değilsiniz ve buna ek olarak şirketinizde ya da evinizde kullanmak için hazırladığınız uygulamalarınıza kaynak kodunu açmasanız dahi telif ücreti ödemek zorunda değilsiniz. Ayrıca Gnome minimum eğitim gerektirir ve destek, yönetim, kurulum, bakım gibi konularda maliyetlerinizi düşürmenizi sağlar.

Gnome’u öğrenmek ve kullanmak kolaydır: Kullanılabilirlik ekibi bunun sağlanmasından sorumludur. Gnome günlük kullanımınız için gerekli tüm yazılımlara sahiptir: oyunlar, tarayıcı, e-posta, ofis uygulamaları ve daha fazlası. Buna ek olarak, Windows kullanıcılarının size gönderdiği dosyalarla çalışabilmenizi sağlayan harika bir Windows dosya uyumluluğuna, çok geniş bir yardım sistemine ve kaynağa sahiptir.

Gnome geliştiricilere en fazla lisans esnekliğini ve programlama dili seçme imkanını sunmaktadır. Buna ilaveten , Windows üzerinde de Unix ve Linux sistemlerde kullandığınız gibi gtk+’yı kullanabilirsiniz.. GNOME kütüphanelerinin birçoğu LGPL şartları altında sunulmaktadır ki bu son ürününüzde kullandığınız lisans ne olursa olsun telif ücreti ödemeyeceğiniz anlamına gelmektedir. GNOME nesne sistemi diğer birçok dile kolayca adapte edilebildiği için Java, C#, Python, Perl ve C/C++ gibi onlarca programlama dili arasından istediğinizi seçme imkanı sunar.

KDE?

Bildiğiniz üzere ubuntu ‘unun default gelen masaüstü yönetici programı gnome ‘dur. Kubuntu ise ubuntunun kde yüklenmiş halidir. Eğer sizde ubuntu yüklü ve kde kurmak istiyorsanız, kubuntu kurulumu yapmadan kde kurabilirsiniz. (sudo apt-get install kubuntu-desktop kodu yaz, kde’yi seç)

Kubuntu, Debian dağıtımını temel alan Ubuntu dağıtımının GNOME masaüstü ortamı yerine KDE masaüstü ortamını kullanan türüdür. Ubuntu projesinin bir parçasıdır ve aynı temeli kullanır.