KDE ve GNOME

GNOME: Masaüstü ortamı

KDE ve GNOME arasındaki farklar

Türkiye'de en çok kullanılan iki farklı Linux dağıtımı -Pardus ve Ubuntu- farklı varsayılan masaüstü ortamları kullanmaktadır. Pardus KDE, Ubuntu ise GNOME masaüstü ortamı ile gelmektedir.

Ama bu masaüstü ortamlarından hangisi bizim için daha iyi, hangisi daha hızlı, hangisinin kullanımı kolay veya hangisi ihtiyaçlarımızı daha çok karşılayabiliyor? Bu yazımızda KDE (K Desktop Environment) ve GNOME (GNU Network Object Model Environment) masaüstü ortamlarını anlatıp farklarından bahsedeceğiz. Öncelikle bu iki farklı masaüstü ortamının nasıl ortaya çıktığına göz atalım.

1990'ların ortalarında Linux ve diğer UNIX benzeri işletim sistemlerinin masaüstü seçenekleri kullanılabilirlik açısından oldukça yetersizdi. Kullanıcılar bu yetersizlik nedeniyle bazı pencere yöneticilerini tercih ediyorlardı. Bu durumun farkında olan Almanya'nın Eberhard Karls Üniversitesi'ndeki Mattias Ettrich isminde bir öğrenci K (K harfinin, başlarda Kool sözcüğünün kısaltması olması düşünülmesine rağmen, kısa süre içinde herhangi bir anlam ifade etmemesine karar verildi.) Desktop Environment (K Masaüstü Ortamı) üzerinde çalışmaya başladı. Amacı birden çok uygulamaya aynı anda bakılabilen ve kullanımı kolay olan bir masaüstü ortamı geliştirmekti.

KDE kısa zaman içinde geliştiricilerin ilgisini çekti; fakat KDE'nin Trolltech tescilli ve özgür yazılım olmayan Qt araç takımını (Qt, birden çok platformu destekleyen bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirme araç takımıdır.) kullanması kullanıcılar arasında anlaşmazlığa neden oldu. Bunun üzerine 1997 yılında GNU Project özgür masaüstü yazılımı geliştirmeye karar verdi ve uygulamalarını GNU General Public License (GPL) altında lisanslayan GNU Network Object Model Environment (GNOME), KDE'nin en büyük rakibi haline geldi. Bu farklı lisanslar kısa zamanda iki farklı masaüstü ortamının destekçileri arasında gerilime neden oldu.

Başlarda KDE'nin kullanım kolaylığı ve içerdiği uygulamalar GNOME'a göre çok daha iyiydi; fakat zamanla GNOME da KDE gibi yaygınlaşmaya başladı. Trolltech, eleştiriler üzerine Qt araç takımını Q Public License (QPL) lisansı ile yayınladı; fakat Özgür Yazılım Vakfı bu lisansı kabul etmedi ve anlaşmazlık 2000 yılında Qt araç takımının QPL/GPL ortak lisansı ile yayınlanmasına kadar devam etti. Bu ortak lisansın yayınlanmasının ardından KDE ve GNOME arasındaki rekabetin şiddeti azalmaya başladı.

GNOME projesi iki seçenek sunmaktadır. Bunlar, GNOME masaüstü ortamı, yani son kullanıcı için masaüstü seçeneklerini mümkün kılan arabirim ve geliştirme yapmaya yönelik ve masaüstüne entegre sağlama nitelikli bir çatı (framework) olmak üzere iki temel seçenektir.

Amaçları: bedava (özgürlük gibi) bir masaüstü ortamı üretmek.

Neden Gnome?

Eğer işinizde maliyetleri düşürmek ve güvenilirliği arttırmak istiyorsanız Gnome sizin açık tercihiniz olacaktır. Gnome’un verimli lisanslama modeli sayesinde yüksek lisans paraları ödemek ve lisansları takip etmek için büyük harcamalar yapmak zorunda değilsiniz ve buna ek olarak şirketinizde ya da evinizde kullanmak için hazırladığınız uygulamalarınıza kaynak kodunu açmasanız dahi telif ücreti ödemek zorunda değilsiniz. Ayrıca Gnome minimum eğitim gerektirir ve destek, yönetim, kurulum, bakım gibi konularda maliyetlerinizi düşürmenizi sağlar.

Gnome’u öğrenmek ve kullanmak kolaydır: Kullanılabilirlik ekibi bunun sağlanmasından sorumludur. Gnome günlük kullanımınız için gerekli tüm yazılımlara sahiptir: oyunlar, tarayıcı, e-posta, ofis uygulamaları ve daha fazlası. Buna ek olarak, Windows kullanıcılarının size gönderdiği dosyalarla çalışabilmenizi sağlayan harika bir Windows dosya uyumluluğuna, çok geniş bir yardım sistemine ve kaynağa sahiptir.

Gnome geliştiricilere en fazla lisans esnekliğini ve programlama dili seçme imkanını sunmaktadır. Buna ilaveten , Windows üzerinde de Unix ve Linux sistemlerde kullandığınız gibi gtk+’yı kullanabilirsiniz.. GNOME kütüphanelerinin birçoğu LGPL şartları altında sunulmaktadır ki bu son ürününüzde kullandığınız lisans ne olursa olsun telif ücreti ödemeyeceğiniz anlamına gelmektedir. GNOME nesne sistemi diğer birçok dile kolayca adapte edilebildiği için Java, C#, Python, Perl ve C/C++ gibi onlarca programlama dili arasından istediğinizi seçme imkanı sunar.

KDE?

Bildiğiniz üzere ubuntu ‘unun default gelen masaüstü yönetici programı gnome ‘dur. Kubuntu ise ubuntunun kde yüklenmiş halidir. Eğer sizde ubuntu yüklü ve kde kurmak istiyorsanız, kubuntu kurulumu yapmadan kde kurabilirsiniz. (sudo apt-get install kubuntu-desktop kodu yaz, kde’yi seç)

Kubuntu, Debian dağıtımını temel alan Ubuntu dağıtımının GNOME masaüstü ortamı yerine KDE masaüstü ortamını kullanan türüdür. Ubuntu projesinin bir parçasıdır ve aynı temeli kullanır.

Ubuntu'da Php ile Programlama

Ubuntu'da Html

Ubuntu Üzerine Xampp Kurulumu

PHP & MySQL ikilisi ile yazılım geliştirecekseniz, bu ikiliyi Apache sunucusu (server) üzerinde buluşturmanız gerekiyor. Eskiden bu üçü bilgisayara ayrı ayrı yüklenir, daha sonra el ile bir dizi ayar yapılır, konfigrasyon dosyaları düzenlenir ve ortam Apache üzerinde PHP & MySQL ile web uygulamaları geliştirmeye uygun hale getirilirdi. Bugün bu üçlüyü birbirine uyarlanmış halde barındıran ve kurulum tamamlanır tamamlanmaz sistemin hazır hale geldiği AMP (Apache, MySQL, PHP) paketleri kullanılıyor. Bunlardan en popüleri XAMPP’ın açılımı ise aşağıdaki gibi.

X: Her platformda çalışır demek. Uygulamanın Windows, Linux ve Mac ve dahi Solaris için versiyonları mevcut.
A: Apache HTTP Sunucusu
M: MySQL veritabanı
P: PHP yorumlayıcısı (interpreter). Dikkat ederseniz derleyici (compiler) demedim.Neden?
P: Perl yorumlayıcısı

Peki Neden Linux Üzerinde XAMPP?
Neden XAMPP’ın Windows’ta sorunlu çalışması felan değil. Ben yine de Windows‘ta kurulumsuz (zip) paketi kullanmanızı tavsiye ediyorum. Çünkü gerçekten çok pratik. Linux’a gelince; internette PHP ile hazırlanmış sitelerin çok büyük bölümü Linux sunucular üzerinde barınıyor. Yani Linux için PHP & MySQL’in doğal ortamı diyebiliriz. Bu yüzden ya da pek çok başka sebepten Linux üzerinde PHP kodlamak isteyebilirsiniz. Bu -belki de gereksiz uzun- girişten sonra artık kurulum adımlarına geçebiliriz.


1- XAMPP’ı indirin
Buradan en üstteki XAMPP Linux paketini indirin. Hemen aşağıdaki Upgrade paketleri ile karıştırmayın lütfen. Bu yazı yazıldığı sırada 64MB boyutundaydı bu dosya.
Not: XAMPP’ın Linux versiyonuna önceden LAMPP adı verilmişti ancak şimdi XAMPP for Linux olarak değiştirildi.
2- XAMPP’ı kurun
Aşağıdaki komut ile indirdiğiniz xampp-linux-1.7.3a.tar.gz isimli arşiv dosyasını /opt dizininin altına aşağıdaki komut ile açın. Benim sistemimde (Ubuntu) bu dosya Downloads klasörünün altına indiğinden dosya yolu aşağıdaki gibi. Siz kendinize uyarlayın. Not: Bu komutun işletilmesi birkaç dakika sürecek.
$ sudo tar xvfz Downloads/xampp-linux-1.7.3a.tar.gz -C /opt
3- XAMPP’ı Başlatmak ve Durdurmak
Şu anda tarayıcınızı açıp http://localhost yazdığınızda “sayfa bulunamadı” hatası alırsınız. Çünkü sunucuyu kurduk ama başlatmadık. Aşağıdaki komut ile XAMPP’ı başlatabilirsiniz.
$ sudo /opt/lampp/lampp start
Şu anda http://localhost adresinde XAMPP açılış sayfasını görüyor olmanız gerek. Aşağıdaki komut ile de sunucuyu kapatabilirsiniz.
$ sudo /opt/lampp/lampp stop

Donanım Ekle

• Ubuntu, bilgisayarınızda bulunan donanımları otomatik olarak tanıma özelliğine sahiptir. Dolayısı ile bilgisayarınızda bulunan web cam, yazıcı, tarayıcı vb. bir çok aygıtı otomatik olarak tanıyacaktır. 
• Örneğin: Yazıcınızı/tarayıcınızı Ubuntu üzerinde kullanmak istiyorsanız, yazıcıyı bilgisayarınıza bağlamak yeterli olacaktır. Ubuntu, yazıcınızı/tarayıcınızı kullanıma en uygun halde sisteme tanıttıktan sonra, yazıcınızın sistem ile kullanıma uygun halde olduğunu size bildirecektir.

Ubuntu Güncellemeleri

• "Önemli güvenlik güncelleştirmeleri (maverick-security)" Ubuntu paketlerinde ortaya çıkan açıkları kapatmak için, Ubuntu güvenlik takımı tarafından oluşturulan önemli güvenlik güncellemeleridir.
• "Önerilen Güncelleştirmeler (maverick-updates)" Ubuntu paketlerinde bulunan ciddi sorunlar için güncelleştirmeler. Bunların Ubuntu güvenliği ile alakası yoktur sistemin güvenliğini etkilemez bir ya da daha fazla soruna yönelik güncelleştirmelerdir.
• "Henüz Onaylanmamış Güncelleştirmeler (maverick-proposed)" Ubuntu paketlerinin testleri için kullanılan güncelleştirmelerdir. Bu depoyu ancak Ubuntu testlerine yardımcı olmak ve geri bildirim yapmak istiyorsanız kullanın, yoksa normal şartlarda kullanmayın.
• "Desteklenmeyen Güncellemeler (maverick-backports)" Adı üzerinde desteklenmeyen güncellemelerdir, halen geliştirme aşamasında olan güncellemeler buradadır. Buradaki paketler, yeni özellikler, yeni arayüzler vb içerebilir. Ama desteklenmediği için sorun çıkarsa bir yardım almanız ya da yardım bulmanız zor olabilir.


Otomatik Güncellemeler
Otomatik Güncelleştirmelerin nasıl ve ne sıklıkta yapılacağı buradan belirlenir. "Güncellemeleri Kontrol Et:" Güncellemelerin ne sıklıkta kontrol edileceğini buradan seçebilirsiniz. Seçenekler ve açıklamaları aşağıdaki gibidir,
• Güvenlik güncellemelerini onaylatmadan kur: Seçilirse güvenlik güncellemesi çıkar çıkmaz onay istemeden indirilir ve kurulur. Güvenliğe önem veriyorsanız ya da sunucu sistemi kullanıyorsanız bunu seçebilirsiniz.
• "Tüm güncellemeleri artalanda indir:" Güncellemeler çıktığı size sormadan indirmeye başlar. Kurulum için hazır olduğunda bildirecektir.
• "Sadece kullanılabilir güncellemeleri bildir:" Güncellemeler çıktığı zaman bir uyarı penceresi ile güncellenmesi gereken paketleri size bildirir.

Duyuru Güncelleme
• "Duyuru güncelleme:" Dağıtımınızın bir üst sürümü çıktığı zaman bildirir.
• "Normal sürümler:" Kullandığınız normal sürümden bir üst normal sürüme güncelleyebilirsiniz. Örnek:Ubuntu 9.10 (Karmic Koala) >> Ubuntu 10.04 (Lucid Lynx).

Ubuntu'yu Tanımak